Geen magie, maar fysiologie en neurowetenschap
Acupunctuur wordt vaak gezien als iets mysterieus of alternatief. Maar wist je dat de effecten ervan diep verankerd zijn in moderne neurologie, fysiologie en zelfs kwantitatieve fysica?
Hoewel acupunctuur zijn oorsprong vindt in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM), bevestigen steeds meer wetenschappelijke studies dat het prikkelen van specifieke punten op het lichaam invloed heeft op het zenuwstelsel, pijnverwerking en zelfs ontstekingsreacties.
Wat gebeurt er écht in je lichaam bij acupunctuur?
Wanneer een fijne naald op een specifiek acupunctuurpunt wordt ingebracht, gebeurt er van alles in milliseconden:
- Het zenuwstelsel reageert onmiddellijk – signalen worden via het ruggenmerg naar de hersenen gestuurd.
- Pijn- en ontstekingsremmende processen worden geactiveerd – onder andere door de afgifte van endorfines, serotonine en andere neurotransmitters.
- De bloedcirculatie neemt toe – zuurstof en voedingsstoffen bereiken sneller het getroffen weefsel.
- Het autonome zenuwstelsel schakelt van ‘fight or flight’ naar ‘rest & digest’ – een diepe ontspanning volgt.
Het voelt misschien subtiel, maar het effect is krachtig. Je kunt het vergelijken met het omzetten van een schakelaar in je zenuwstelsel: je lichaam schakelt over van overleving naar herstelmodus.
Onderzoek bevestigt: acupunctuur werkt via het zenuwstelsel
Steeds meer studies tonen aan dat acupunctuur meetbare effecten heeft op het centraal zenuwstelsel:
- fMRI-scans laten zien dat bepaalde hersengebieden, waaronder de thalamus en limbische structuren, worden geactiveerd tijdens acupunctuursessies.
(Hui et al., Human Brain Mapping, 2000) - Acupunctuur beïnvloedt de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as), het systeem dat onze stressreactie reguleert.
(Eshkevari et al., Endocrinology, 2013) - Inflammatoire markers zoals TNF-α en IL-6 dalen na acupunctuurbehandelingen, wat duidt op ontstekingsremming.
(Kavoussi & Ross, Autonomic Neuroscience, 2007)
Hoe kan zo’n klein naaldje zo’n groot effect hebben?
Het heeft alles te maken met drukverdeling en zenuwactivatie.
Als je met je duim op een punt drukt, verdeel je de kracht (bijvoorbeeld 36 kg) over een 3 vierkante centimeter. Maar een acupunctuurnaald heeft een punt van slechts 1/1000 vierkante centimeter. Dat betekent dat de druk aan de punt kan oplopen tot 36000 kg/m² – zó gericht, dat het een intens signaal naar de hersenen stuurt, zonder pijn te veroorzaken.
Het lichaam is namelijk een elektrisch geleid systeem – vol zenuwbanen en bio-elektrische signalen. Acupunctuur werkt dus niet ‘magisch’, maar op basis van duidelijke fysiologische en neurologische principes.
Geen naalden? Geen probleem. Er zijn alternatieven.
Je kunt het zenuwstelsel en de meridianen ook activeren zonder naalden:
- Acupressuur – druk met de vingers op dezelfde punten (zoals LI4 – tussen duim en wijsvinger)
- Ademwerk – gericht ademhalen brengt focus en prikkelt het parasympatisch zenuwstelsel
- Yoga – houdingen en zachte bewegingen openen de energiebanen en brengen balans
- Warmte en trillingen – stimuleren de acupunctuurpunten zonder penetratie
Deze technieken ondersteunen je natuurlijke herstelvermogen, net als acupunctuur.
Probeer dit nu: reset je zenuwstelsel met één punt
- Vind het punt Dikke Darm 4 (LI4) – het vlezige gebied tussen je duim en wijsvinger.
- Druk er stevig op met je andere duim gedurende 5–10 seconden.
- Adem diep in en uit terwijl je het punt vasthoudt.
- Laat los en voel het verschil in spanning, ademhaling en helderheid.
Dit ene punt wordt al eeuwen gebruikt om hoofdpijn te verlichten, immuniteit te versterken en stress te verminderen.
Conclusie: acupunctuur is geen magie, maar meetbare neurofysiologie
Acupunctuur is een brug tussen oude wijsheid en moderne wetenschap. Of je nu last hebt van chronische pijn, stress of een zenuwstelsel dat voortdurend ‘aan’ staat – acupunctuur (of een holistische aanpak met yoga, ademwerk en acupressuur) kan je helpen jezelf opnieuw te kalibreren.
Wil je dit zelf ervaren? Boek een sessie of ontdek mijn online aanbod waarin ik acupunctuur combineer met yoga, mindfulness, ademwerk en coaching.
Wetenschap ondersteunt wat de TCM al duizenden jaren weet: als je het zenuwstelsel helpt ontspannen, kan het lichaam zichzelf genezen.
Wetenschappelijke bronnen
- Hui, K. K.-S., et al. (2000). Acupuncture modulates the limbic system and subcortical gray structures of the human brain: evidence from fMRI studies. Human Brain Mapping.
- Eshkevari, L., et al. (2013). Acupuncture blocks cold stress-induced increases in the hypothalamus–pituitary–adrenal axis in the rat. Endocrinology.
- Kavoussi, B., & Ross, B. E. (2007). The neuroimmune basis of anti-inflammatory acupuncture. Autonomic Neuroscience.
Images by Freepik and A manual of acupuncture
